Cách bày mâm ngũ quả bàn thờ đẹp và ý nghĩa ngày Tết

Mâm ngũ quả là một phần không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên mỗi dịp Tết đến xuân về. Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, mâm ngũ quả còn thể hiện ước vọng về một năm mới an lành, thịnh vượng và hạnh phúc. Trong bài viết này, Paradise Food sẽ hướng dẫn bạn cách bày mâm ngũ quả trên bàn thờ đúng chuẩn, đẹp mắt và phù hợp với phong tục từng vùng miền.

Ý nghĩa của mâm ngũ quả trong ngày Tết

Mâm ngũ quả và phong tục thờ cúng tổ tiên

Trong văn hóa người Việt, mâm ngũ quả không chỉ là vật phẩm dâng cúng mà còn biểu thị lòng thành kính đối với tổ tiên. Đây là lời cầu mong sự phù hộ độ trì từ ông bà, cha mẹ đã khuất, giúp con cháu đón năm mới đầy may mắn và bình an. Mâm ngũ quả là sự kết tinh giữa tâm linh và giá trị văn hóa truyền thống, là cầu nối giữa hiện tại và quá khứ.

Biểu tượng qua từng loại quả trong mâm ngũ quả

Mỗi loại quả được chọn để bày trong mâm ngũ quả đều mang một ý nghĩa riêng, đại diện cho những lời chúc tốt đẹp:

• Chuối: Tượng trưng cho sự che chở, bảo vệ.
• Bưởi: Đại diện cho sự trọn vẹn, may mắn.
• Quýt: Mang lời chúc phú quý, tài lộc.
• Dừa: Gắn liền với sự đầy đủ, no ấm.
• Đu đủ: Biểu tượng của thịnh vượng, phát đạt.

Các loại mâm ngũ quả theo vùng miền

Mâm ngũ quả miền Bắc

Người miền Bắc coi trọng tính truyền thống và sự cân đối trong cách bày mâm ngũ quả. Các loại quả thường xuất hiện bao gồm:

• Chuối: Làm nền và được đặt ở phía dưới.
• Bưởi: Là trung tâm của mâm ngũ quả.
• Đào, quýt, hồng: Tạo điểm nhấn xung quanh.

Màu sắc hài hòa, cách sắp xếp cân đối giúp mâm ngũ quả miền Bắc mang vẻ đẹp trang trọng, cổ điển.

Mâm ngũ quả miền Trung

Miền Trung thường linh hoạt hơn trong việc chọn loại trái cây do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt. Các loại quả phổ biến là:

• Thanh long: Với màu sắc đỏ tươi rực rỡ.
• Dưa hấu: Tượng trưng cho sự may mắn, tròn đầy.
• Mãng cầu, chuối, cam: Thể hiện mong muốn về sự sung túc, hạnh phúc.

Mâm ngũ quả miền Trung phản ánh sự đa dạng, phong phú và sáng tạo.

>> Mâm Cỗ Ngày Tết Miền Trung – Tinh Hoa Văn Hóa Ẩm Thực

Mâm ngũ quả miền Nam

Mâm ngũ quả miền Nam mang ý nghĩa độc đáo qua cách lựa chọn trái cây theo âm tiết: “Cầu sung vừa đủ xài”, gồm:

• Mãng cầu: Cầu mong những điều tốt đẹp.
• Sung: Tượng trưng cho sự sung túc.
• Dừa: Mang ý nghĩa đầy đủ.
• Đu đủ: Thịnh vượng, phát tài.
• Xoài: Gắn với lời chúc tiêu xài dư dả.

Người miền Nam thường không sử dụng chuối trong mâm ngũ quả vì âm đọc của từ “chuối” được cho là không may mắn.

>> Tìm hiểu thêm về mâm ngũ quả miền Nam

Cách chọn trái cây bày mâm ngũ quả

Việc chọn trái cây phù hợp không chỉ giúp mâm ngũ quả đẹp mắt mà còn đảm bảo mang lại ý nghĩa tốt đẹp. Dưới đây là một số hướng dẫn chi tiết:

Các loại trái cây nên chọn

1. Chuối xanh: Chọn nải chuối có màu xanh đều, quả cong đẹp, kích thước đồng đều và không bị dập.
2. Bưởi: Ưu tiên những quả bưởi căng mọng, vỏ láng, không bị dập nát.
3. Quýt hoặc cam: Chọn quả vừa chín tới, có màu sắc tươi sáng, không bị rụng cuống.
4. Thanh long: Quả có vỏ đỏ đậm, tai xanh, không bị mềm hay có vết thâm.
5. Dưa hấu: Dưa tròn, vỏ xanh sậm, gõ nghe tiếng “bịch” rõ ràng chứng tỏ quả dưa chắc ngọt.

Những loại quả cần tránh

1. Quả quá chín: Dễ bị rụng cuống, hỏng khi trưng bày.
2. Quả có mùi quá nồng: Như mít hoặc sầu riêng, không phù hợp để đặt trên bàn thờ.
3. Quả nhỏ lẻ hoặc hình dáng kỳ lạ: Không mang lại tính thẩm mỹ và ý nghĩa phong thủy tốt.

Hướng dẫn cách bày mâm ngũ quả đúng chuẩn

Bước 1: Chuẩn bị và làm sạch trái cây

• Rửa sạch tất cả các loại trái cây với nước muối loãng để loại bỏ bụi bẩn và hóa chất.
• Dùng khăn mềm lau khô, tránh làm trầy xước vỏ.
• Để trái cây khô ráo hoàn toàn trước khi bày mâm để tránh ẩm mốc.

Bước 2: Sắp xếp các loại quả

1. Chuối làm nền: Đặt nải chuối ở phía dưới để làm đế, giúp nâng đỡ các loại quả khác.
2. Quả lớn ở trung tâm: Đặt bưởi hoặc dưa hấu ở trung tâm để tạo điểm nhấn.
3. Quả nhỏ xung quanh: Sắp xếp quýt, hồng, hoặc cam xung quanh, xen kẽ để tạo sự hài hòa.
4. Cân đối màu sắc: Kết hợp các màu đỏ, vàng, xanh để mâm ngũ quả trông bắt mắt và ý nghĩa hơn.

Bước 3: Trang trí mâm ngũ quả

• Thêm hoa tươi như hoa cúc vàng, hoa mai để tăng vẻ đẹp.
• Dùng ruy băng hoặc nơ nhỏ để cố định các loại quả.
• Đặt nến hoặc lư hương cạnh mâm ngũ quả để tạo không khí trang nghiêm.

Những lưu ý khi bày mâm ngũ quả

1. Không bày quá nhiều trái cây: Điều này làm mất sự cân đối và không đúng với ý nghĩa “ngũ quả”.
2. Không chọn quả có hình dáng không đẹp: Tránh làm ảnh hưởng đến vẻ thẩm mỹ của mâm cỗ.
3. Sắp xếp theo ý nghĩa phong thủy: Đặt những loại quả mang ý nghĩa tài lộc, may mắn ở vị trí nổi bật.

Ý nghĩa của mâm ngũ quả trong ngày Tết

Mâm ngũ quả không chỉ là vật phẩm thờ cúng mà còn chứa đựng ý nghĩa văn hóa và tinh thần sâu sắc.

Mâm ngũ quả và lòng thành kính tổ tiên

Là biểu tượng của lòng biết ơn, sự tri ân tổ tiên, mâm ngũ quả là lời cầu mong tổ tiên phù hộ cho con cháu một năm mới bình an và hạnh phúc.

Mâm ngũ quả và lời chúc năm mới may mắn

Mỗi loại quả trong mâm ngũ quả là một lời chúc tốt lành:

• Chuối: Che chở và bảo vệ.
• Bưởi: Tài lộc và sung túc.
• Đu đủ: Phát đạt, thịnh vượng.
• Dừa: Đầy đủ và viên mãn.
• Quýt: Phú quý, giàu sang.

Kết luận

Bày mâm ngũ quả trên bàn thờ không chỉ là một nét đẹp văn hóa mà còn là cách thể hiện lòng thành kính và những ước mong tốt đẹp trong năm mới. Với các hướng dẫn cách bày mâm ngũ quả trên bàn thờ chi tiết từ Paradise Food, bạn hoàn toàn có thể tự tay chuẩn bị một mâm ngũ quả đẹp mắt, đầy ý nghĩa. Chúc bạn và gia đình có một mùa Tết an khang, thịnh vượng!