Bí quyết luộc và tạo dáng gà cúng đẹp mắt chuẩn phong tục
Gà luộc là món không thể thiếu trên mâm cỗ cúng tổ tiên dịp lễ Tết, đặc biệt là đêm Giao thừa. Nhưng để có một con gà với da vàng óng, bóng mượt, không nứt da và dáng đứng uy nghi thể hiện sự tôn kính, không phải ai cũng thực hiện được. Bài viết này ParadiseFood sẽ hướng dẫn bạn từ khâu chọn gà, cách luộc đến cách buộc tạo dáng sao cho đúng phong tục và đẹp mắt nhất.
Chọn gà ngon – nền tảng cho gà cúng đẹp
Lưu ý khi chọn gà sống
Để có được một con gà luộc cúng đẹp, khâu chọn nguyên liệu sống vô cùng quan trọng. Bạn nên chọn những con gà có mào đỏ tươi, mắt sáng linh hoạt, lông mượt và hậu môn hồng hào – những dấu hiệu cho thấy gà khỏe mạnh và không bị bệnh.
Khi sờ dưới bụng, nên chọn gà chắc thịt, không xốp, tránh những con đã ăn no hoặc có da nhăn nheo. Gà ta trống, dáng đứng thẳng, ngực nở, đùi thon thường được ưu tiên cho dịp lễ cúng tổ tiên vì vừa đẹp hình dáng lại ngon thịt.
Chọn gà làm sẵn
Nếu chọn gà đã làm sẵn, bạn nên quan sát kỹ da gà phải còn nguyên, không rách, màu vàng nhạt đều toàn thân, đậm hơn ở phần ức, cánh và lưng. Thịt gà tươi hồng, không có mùi lạ và độ đàn hồi tốt là dấu hiệu gà còn mới và đạt chất lượng.
Cách luộc gà cúng vàng đẹp, không nứt da
Chuẩn bị trước khi luộc
Sau khi sơ chế và rửa sạch gà bằng muối hoặc rượu gừng để khử mùi, bạn nên dùng khăn sạch thấm khô toàn bộ thân gà. Đây là bước quan trọng để giúp da gà không bị nhăn hoặc co rút khi gặp nhiệt.
Trước khi đưa vào luộc, bạn cần tạo dáng cho gà bằng dây lạt buộc theo tư thế mong muốn. Việc tạo dáng trước giúp da không bị rách trong quá trình đun sôi.
Mẹo luộc gà giữ nguyên màu và hình dáng
Khi luộc, bạn nên đổ ngập nước, thêm vào vài lát gừng đập dập, hành củ nướng hoặc lá chanh để tạo mùi thơm. Bắt đầu luộc với lửa lớn đến khi nước sôi mạnh khoảng 5 phút, sau đó giảm nhỏ lửa và duy trì thêm 20–25 phút để thịt chín đều.
Sau khi tắt bếp, đừng vớt gà ngay. Hãy để gà nguội từ từ trong nước luộc thêm 5–7 phút giúp thịt săn chắc, da không bị nhăn.
Sau đó, vớt gà ra và ngâm vào nước đun sôi để nguội. Cách này giúp da gà không bị xỉn màu, giữ được độ căng bóng.
Bí quyết làm da gà vàng óng, bóng mướt
Bạn có thể hòa một ít mỡ gà với nước cốt nghệ rồi dùng cọ hoặc khăn mềm thoa đều khắp thân gà. Lớp mỡ này không chỉ làm da gà thêm bắt mắt mà còn giúp bảo quản tốt hơn khi bày lên mâm cỗ.
Hướng dẫn tạo dáng gà cúng đúng chuẩn, đẹp mắt
Dáng gà quỳ – phổ biến và dễ thực hiện
Đây là kiểu buộc đơn giản, thường thấy trong các mâm cúng gia tiên. Gà sau khi buộc kiểu này sẽ toát lên vẻ trang nghiêm, vững vàng và hài hòa.
Cách làm: Dùng dao rạch nhẹ khớp chân rồi bẻ chân gà quặp ra phía sau, buộc bằng dây lạt. Cánh gà ép sát thân, đầu gà dựng thẳng hoặc hơi ngẩng là lý tưởng. Dáng này không quá cầu kỳ nhưng vẫn rất thẩm mỹ.
Dáng gà chầu – biểu trưng cho lòng thành kính
Dáng gà chầu trời thường được dùng trong dịp Giao thừa, mang ý nghĩa “gà về trời bẩm báo tổ tiên” những điều xảy ra trong năm cũ, cầu mong năm mới bình an.
Cách thực hiện khá phức tạp: Dùng dao rạch hai lỗ nhỏ dưới cổ, luồn hai cánh gà qua đó sao cho đầu gà cố định nhờ lực của hai cánh. Chân gà được buộc khép gọn vào thân. Kiểu này tạo dáng nghiêm cẩn, oai nghi, đậm chất truyền thống.
Dáng gà bay – biểu tượng của sự vươn cao
Kiểu gà bay được nhiều người lựa chọn vì vừa dễ buộc vừa có hình thức đẹp. Đặc biệt, thích hợp cho các dịp giỗ chạp hoặc lễ nhỏ trong gia đình.
Cách buộc: Gà sau khi rửa sạch, bạn đưa cánh gà ra sau và buộc cố định lên phần cổ. Chân gà gập lại gọn, đầu gà hướng về phía trước. Chú ý buộc nhẹ tay để không làm rách da trong quá trình luộc.
Dáng gà cánh tiên – dáng đẹp mang tên ý nghĩa
Gà buộc dáng cánh tiên là lựa chọn yêu thích dịp Tết vì vẻ đẹp thanh thoát và cái tên nhiều may mắn. Sau khi luộc, đôi cánh xòe như tiên, đầu gà đặt chính giữa, tạo hình rất thẩm mỹ.
Cách làm: Ép cổ gà ngược ra sau, đan chéo hai cánh gà sao cho khớp cánh chạm nhau như cánh tiên. Dùng dây lạt cố định, chân gà khứa nhẹ khớp, bẻ gập về bụng để tạo tư thế ngồi tự nhiên.
Một số lưu ý quan trọng khi luộc và bày gà cúng
Nếu gà luộc xong có màu đỏ ở phần thịt dù đã chín, điều này là do chưa cắt tiết kỹ hoặc do gà bị sốc nhiệt. Đây không phải dấu hiệu gà sống. Ngoài ra, khi chặt gà để bày mâm cỗ, nên dùng dao sắc, chặt dứt khoát để giữ nguyên hình dạng, tránh nát.
Gà cúng và văn hóa Việt – hơn cả một món ăn
Gà luộc không chỉ là món ăn truyền thống, mà còn là biểu tượng văn hóa tâm linh. Cách chọn, luộc và tạo dáng gà thể hiện lòng thành, sự chỉn chu và tôn trọng tổ tiên. Đặc biệt vào dịp Giao thừa – thời khắc thiêng liêng giữa năm cũ và năm mới, con gà cúng chuẩn chỉnh còn được xem như cầu nối giữa con cháu với ông bà tổ tiên.
Mỗi chi tiết trong cách luộc và buộc gà đều mang ý nghĩa riêng, không chỉ làm đẹp cho mâm cỗ mà còn thể hiện tâm huyết và văn hóa của người Việt. Hãy bắt đầu năm mới bằng một con gà cúng trọn vẹn từ hình dáng đến chất lượng để thể hiện lòng kính trọng và cầu chúc một năm an khang, tài lộc.
